Gedenknaald

Een bijzonder monument voor een bijzonder persoon.

G.J. van Heek besloot in 1918 aan de gemeente te schenken, een jaar nadat de aanleg van het park was afgerond. De oudere broer van G.J. van Heek, Hendrik Jan van Heek, had in 1872 het Volkspark in Enschede tot stand laten komen. De twee broers waren erg belangrijk voor de textielindustrie van Enschede eind negentiende en begin twintigste eeuw. De firma Van Heek & Co. had veel werknemers uit Enschede en de broers vonden het belangrijk om de fabrieksarbeiders goede leefomstandigheden te geven. Dit deden zij onder andere in de vorm van ouderen-, pensioen- en ziekenfondsen. Ook de aanleg van de parken vergrootte de leefbaarheid van de stad en haar inwoners. In de schenking werden de drie doelen voor het G.J. van Heekpark bepaald: het verschaffen van ontspanning en wandelingen, het faciliteren van diverse sporten, en tenslotte het creëren van speelgelegenheid voor kinderen. Tegenwoordig zijn recreatie, sport en spel nog steeds de belangrijkste uitgangspunten van het park. Op de sokkel van de gedenknaald is een reliëf zichtbaar, waarop de werkende en sportende mensen elkaar de hand schudden. Dit verwijst naar de functie van het G.J. van Heekpark als plek waar het personeel van de fabrieken kon sporten en ontspannen.
Een andere naam voor een gedenknaald, is obelisk. De geschiedenis van de obelisk gaat terug tot het oude Egypte. Meestal waren deze pilaren gehouwen uit graniet, net als de gedenknaald in het park. Romeinse keizers brachten veel van de Egyptische obelisken naar Rome, als symbool voor hun overwinningen. In de negentiende eeuw was er weer een hernieuwde interesse in obelisken, aangewakkerd door de eerste archeologische opgravingen. Zodoende werd de obelisk als herdenkingsmonument weer populair. De gedenknaald in het G.J. van Heekpark is een weergave van verschillende aspecten van de periode rond 1900: de industrialisatie van de textielindustrie in Enschede, het verbeteren van de leefomstandigheden voor fabrieksarbeiders en de invloed van niet-westerse cultuur in de kunst en architectuur.